Schurft bij Alpaca's

Eén van onze trouwe nieuwsbrieflezers heeft zich verdiept in het onderwerp schurft en daarover een informatief artikel geschreven dat hieronder is te lezen. Met elkaar weten we immers meer dan ieder voor zich. Het versturen van informatieve nieuwsbrieven is voor Alpaca-Ranch een manier om kennis door te geven. Kennis over de alpaca is van belang om een goede basis te leggen voordat men aan een alpaca-fokkerij begint maar zeker ook tijdens je loopbaan als fokker wil je steeds meer weten over dit prachtig dier. Onder andere schurft kan een veel voorkomend probleem zijn, maar is goed te behandelen indien je het probleem vroegtijdig constateert.

Onderstaande tekst is geschreven door Anita Mooijman.
Schurft is een huidaandoening veroorzaakt door mijten, een parasiet van 0,5 mm groot. Het spinachtige beestje met vier poten boort zich door de oppervlakkige huidlaag en nestelt zich onder de huid. De mijten graven gangen in de huid en planten zich voort, waarna de nakomelingen het gangenstelsel verder uitbouwen. De jeuk krijgt het dier door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan. De mijt overleeft slechts enkele dagen, maar dit zal langer zijn als de buitentemperatuur laag en de vochtigheid hoog is. Schurft (Scabiei) komt ook voor bij de mens en uit zich als besmettelijke huidziekte. Schurft is eveneens te vinden bij planten. Het gaat dan om een aantasting door schimmel, een schimmelziekte. Een appelboom kan bijvoorbeeld veel last hebben van blad- en takschurft.

Er bestaan verschillende soorten mijten. De Sarcoptes Scabiei, schurftmijt, veroorzaakt scabiës. De verschillende ondersoorten van deze mijt leven op verschillende diersoorten en zijn vrij specifiek voor die diersoorten. De Cheyletiellamijten komen voor bij honden, katten en konijnen. Een bekende vogelmijt is de Dermanyssus gallinae, ook wel bloedluis of kippenbloedmijt genoemd. Bij vogels uit een besmetting zich op snavel en poten.

Schurft van sarcoptische en psoroptische aard is te vinden bij o.a. de alpaca. Sarcoptes Scabiei komt voornamelijk voor op de onderkant van de buik, bij de liesstreek, aan de benen en op de kop/snuit. Is de buitenste gehoorgang aangetast dan kan het het andere type mijt, de Psoroptes, zijn. Dit laatste type komt ook voor bij schapen en geiten. Oorschurft geeft jeuk aan de oren en veel viezigheid in de oren. De rondkruipende diertjes kunnen flinke irritatie in de uitwendige gehoorgang geven en als de mijten over het trommelvlies kruipen dan geeft dat een schrikreactie bij het dier.

Schurftmijten zijn specifiek voor de diersoort en besmettelijk tussen dieren onderling. Door dieren overgedragen mijten op de mens bezorgen de mens hoogstens wat huidirritatie. Eventuele ontstekingen zijn zelflimiterend, dat wil zeggen dat het na verloop van tijd (maximaal drie weken) vanzelf over gaat.

Wat zijn de symptomen bij een schurftbesmetting: jeuk, korsten, verlies van haar dat voor kale plekken zorgt, verdikking en schilfering van de huid. Vijftig procent van de alpaca’s draagt de mijt bij zich. Bij het ene dier komt het tot uiting en het andere dier weet ermee om te gaan en uiting kan uitblijven. Een oorzaak van schurft kan stress zijn door bijvoorbeeld het veranderen van omgeving, het wisselen van voeder of  transport.

Het is mogelijk dat tijdens het scheren ontdekt wordt dat het dier geïnfecteerd is. Het is dan het beste de wol goed kort te scheren, de huid goed vet te houden door bijvoorbeeld aangetaste plekken in te smeren met vaseline en het dier direct de eerste injectie (zie verderop in dit artikel) te geven. Scheren gebeurt doorgaans in de maand mei, dus de zon en de wind kunnen dan een handje helpen bij het genezingsproces.

Voorkom schurft door nieuwe dieren minimaal een maand in quarantaine te houden (zeker bij import) en (preventief) te behandelen. Het zou vervelend zijn als een nieuwe aanwinst op de aanwezige kudde schurft overbrengt. Het is aan te raden tijdens die maand de kudde ook te behandelen met een eenmalige injectie tegen schurft. Bijvoorbeeld één week voor het samenvoegen van de dieren. Als een dier geïnfecteerd is kan het vermageren. Houdt het gewicht van de alpaca dus goed in de gaten. De weerstand kan immers afnemen. Voorkom het ergste en zorg er ook voor dat de dieren tijdig ontwormd worden. De middelen die hiervoor gebruikt worden hebben vaak ook een goede werking tegen diverse parasieten.

Welke middelen zijn toe te passen bij een schurft aandoening:
Cydectin pour on (horizontaal aanbrengen op de huid ter hoogte schoft-staart), Dectomax injectie, Ivermectine injectie of via recept van de dierenarts zwavelzalf. De Cydectin pour on vloeistof wordt drie keer gegeven met telkens tien dagen wachttijd. De injecties worden twee maal onderhuids gegeven. Ook hierbij geldt na tien dagen herhalen.

Het is aan te raden om voor gebruik van de medicamenten te contacteren met de dierenarts.

De mijt overleeft langer bij lage temperaturen en hoge vochtigheid, dus in het herfst-/winterseizoen regelmatig tussen de vacht kijken. Ook het bekijken van de buik-/liesstreek kan geen kwaad. Het lijkt dat schurft door ons klimaat en/of plantenrijk ontstaat, want er zijn continenten waar schurft helemaal niet voorkomt. Besmetting is niet altijd te voorkomen, net zo min bij de mens als bij het dier. Tijdig de dieren ontwormen, de stal schoonhouden en de mest opruimen draagt al bij aan een verzorgde leefomgeving. Er moet serieus met een schurft infectie omgegaan worden. Op tijd herkennen en behandelen is voor het dier, de kudde en uzelf van belang.