Kan er een verklaarbare oorzaak zijn voor een vroeggeboorte?
Gisteren liep ik naar het weiland om de dieren even te controleren. De eerstvolgende merrie die moet afveulen is pas half juni maar extra controle is nooit verkeerd dacht ik. Het was al aan het eind van de middag en die dag was er nog geen duidelijke aankondiging van een geboorte geweest. Maar al snel zag ik dat er iets te gebeuren stond. En het was de eerst volgende merrie dat een dikke volle blaas achter zich had hangen met daarin al duidelijk een hoofdje en twee voorpoten van het veulen te zien. Maar het vlies was nog niet kapot gegaan. Dus snel het vlies kapot getrokken waardoor het veulen eindelijk lucht kon happen. Al hoestend bleef het nog even achterin de merrie hangen maar snel daarna lag het veulen achter moeder. 22 Dagen te vroeg geboren volgens de planning. Aan het veulen was dit niet echt te zien, de oortjes stonden goed, de tandjes kwamen bijna door, 5 kg aan gewicht (liever een kilootje meer gehad), alleen de dikke vlies om de voetjes bleven vrij lang zitten. Een week eerder was moeder net geschoren. Ondanks dat de merrie heel rustig was tijdens het scheren is er altijd stress. Nu kan de stress van het scheren een oorzaak zijn dat een veulen eerder is gekomen.
Op het eerste gezicht zag de cria er gezond uit, gelijk even gedroogd en met dit mooie weer lekker in het weiland laten liggen. ’s Avonds de dieren naar hun onderkomen gehaald en moeder met veulen toch even apart gezet omdat het veulen nog niet goed ter been was. De nageboorte was er niet zo snel als normaal maar wel netjes binnen de 6 uur. De tepels van de moeder had ik in het weiland al ontdaan van de waspropjes, ze zaten echt goed dicht! Heel belangrijk om wat melk uit de tepels proberen te trekken. Ik kreeg niet het idee dat het veulen iets gedronken had dus probeerden we de moeder te melken om de eerste biest via een speenfles aan het veulen te geven om er zo zeker van te zijn dat het veulen iets binnen krijgt. Ook ’s nachts nog een keer eruit om wat biest (we hebben standaard koeienbiest in de vriezer liggen) te geven. De volgende morgen wilde hij niet echt drinken en hij was nog steeds slapjes om uit eigen kracht bij moeder te zoeken. Dan maar even helpen.
Verwonderlijk hoe de moederdieren kunnen veranderen in gedrag zo vlak na de geboorte. Normaal zijn deze vluchtdieren vrij schuw en blijven op gepaste afstand. Maar zodra ze een veulen heeft lijkt het tegenovergestelde het geval. Ieder jaar weer verbazen we ons erover hoe makkelijk ze dan te hanteren zijn. Met het veulen ga ik onder moeder zitten om zo het veulen te laten drinken. Moeder blijft doodstil staan en laat ons geworden!
Er kunnen verschillende oorzaken zijn als het veulen te suf blijft. Eén daarvan is dat het meconium nog niet is uitgescheiden. Meconium is de eerste ontlasting dat een pasgeborene uitwerpt, vaak donker van kleur en vrij kleverig. Een slap suf veulen zal moeten persen om dit eruit te drukken. Nu zijn er kleine tubetjes microlax verkrijgbaar bij de drogist. Wanneer je die van achteren toedient komt het meconium binnen enkele minuten eruit, ideaal en het veulen voelt zich gelijk een stuk beter.
Om de lichaamswarmte van het veulen op peil te houden heeft hij een alpacajasje aan gekregen. Nu kan hij alle energie die hij binnen krijgt gebruiken om sterker te worden en hoeft het niet gebruikt te worden om warmte te produceren. Om de twee uur voeden om zo te proberen dat hij de 10% van het lichaamsgewicht aan voeding per dag binnen krijgt. En het lukt al aardig, het veulen gaat nu zelf staan en zoekt naar melk bij de moeder. Nog even goed begeleiden want hij staat nog flink te wankelen op zijn tere benen. Vooral de onderste kootjes zijn nog zwak wat ook kan duiden op een iets te vroeg geboren veulen.
Het is prima te doen om een veulen te helpen wanneer het te zwak ter wereld komt. Zonder hulp had hij het niet gered. Nu nog een naam verzinnen.
